Ο φόβος του καρκίνου μπορεί να οδηγήσει σε αναίτιες επεμβάσεις μαστού. Η σημασία της δεύτερης ιατρικής γνώμης.

Ι. Φύσσας. Σ. Βασίλαρος

Ο λόγος που πρέπει να χειρουργείται ένας μαστός, πέρα από τις αισθητικές επεμβάσεις, είναι ο φόβος του καρκίνου. Διαφορετικά δεν υπάρχει λόγος επεμβάσεως. Η πιθανότητα καρκίνου μπορεί εύκολα να οδηγήσει στο χειρουργείο, ακόμη και σε περιπτώσεις ογκιδίων που κανένα πραγματικό κίνδυνο δεν υποκρύπτουν.

Συχνά ακούγονται εκφράσεις του τύπου: « Είναι επείγον, πρέπει να μπεις αμέσως στο νοσοκομείο, χθες έπρεπε να το είχες βγάλει, κλπ.» κι όμως στο μαστό δεν υπάρχουν επείγοντα που να σχετίζονται με τον καρκίνο. Τίποτα το επείγον δεν έχει μια απλή κύστη του μαστού ή ένα μικρό ινοαδένωμα και μάλιστα, ούτε καν χρειάζονται χειρουργείο. Όμως αν κάποιος τα χαρακτηρίσει «ύποπτα για κακοήθεια», τότε μπορεί να ακολουθήσει μια αδικαιολόγητη επέμβαση, εκτός κι αν η γυναίκα αναζητήσει και μια δεύτερη γνώμη.

Δεν μπορεί να δικαιολογήσει κανείς το επείγον από ιατρική άποψη, ακόμη κι όταν πρόκειται για διαγνωσμένο καρκίνο μαστού, διότι γνωρίζουμε ότι ο καρκίνος συνήθως προϋπάρχει για χρόνια πριν διαγνωστεί και συνεπώς μια καθυστέρηση λίγων ημερών, ώστε να ελεγχθεί πρώτα η ασθενής για πιθανές μεταστάσεις προτού χειρουργηθεί, όχι μόνο δεν είναι βλαπτική αλλά μπορεί και να βοηθήσει σημαντικά. Γιατί αν υπάρχουν μεταστάσεις σε ζωτικά όργανα, τότε οποιαδήποτε μεγάλη επέμβαση στο μαστό, δε μπορεί πλέον να στοχεύει σε ίαση. Μια απλή βιοψία είναι αρκετή για την ταυτοποίηση ενός όγκου, ούτως ώστε να αντιμετωπισθεί με κάποια εξατομικευμένη θεραπεία. Οι εξετάσεις αναζήτησης πιθανών μεταστάσεων επιβάλλεται να γίνονται πριν από τη θεραπευτική επέμβαση.

Απλές κύστεις μαστού, μικρά ινοαδενώματα και αθώες ινοκυστικές αλλοιώσεις, συντελούν κάθε μέρα παγκοσμίως, στην τροφοδοσία μιας ιατρικής δραστηριότητας, γεμάτη από περιττές βιοψίες μαστού. Μεγάλος αριθμός γυναικών ταλαιπωρούνται εκτιθέμενες αναίτια στους πιθανούς κινδύνους αχρείαστων επεμβάσεων, επιβαρύνοντας άσκοπα τις ίδιες και τα ασφαλιστικά τους ταμεία.

 Ας συγκρίνουμε υποθετικά την επιστημονική υπευθυνότητα δύο κέντρων μαστού.  Στο κέντρο Α χειρουργήθηκαν 150 ασθενείς εκ των οποίων οι 100 (66%) αποδείχθηκε ότι είχαν καρκίνο του μαστού.

Στο κέντρο Β χειρουργήθηκαν 1500 ασθενείς και όμως πάλι 100 με καρκίνο (6,6%).

Οι αξιολογήσεις και τα συμπεράσματα δικά σας...

Συνεπώς ο μεγάλος αριθμός χειρουργείων δεν είναι ένα ασφαλές κριτήριο. Αυτό που πρώτα έχει αξία για την αξιολόγηση της επιστημονικής υπευθυνότητας, είναι το ποσοστό των καρκίνων σε σχέση με το σύνολο των επεμβάσεων που έγιναν.

Κι εδώ θα έπρεπε να επέμβει το υπουργείο υγείας, οι ιατρικοί σύλλογοι αλλά και οι ασφαλιστικές εταιρείες, θεσπίζοντας κριτήρια ποιότητος αλλά και ορθότητος των ενδείξεων για επέμβαση. Είναι τόσο απλό όσο μια απλή διαίρεση: 

(Αριθμός καρκίνων μαστού που χειρουργήθηκαν / Σύνολο επεμβάσεων μαστού) Χ 100 %. 

Όσο πιο μεγάλο βγαίνει αυτό το κλάσμα, τόσο πιο σωστό είναι ένα κέντρο μαστού. Στις σοβαρές χώρες αν το κλάσμα αυτό είναι πολύ μικρό, οι χειρουργοί χάνουν την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος.

Και για να μην είμαστε μόνο επικριτικοί, ας επαναλάβουμε τις βασικές ενδείξεις επεμβάσεων στο μαστό:

·         Οι απλές κύστεις του μαστού δεν απαιτούν επέμβαση παρά μόνο απλή παρακέντηση. Η πιθανότητα να κρύβει καρκίνο μια κύστη είναι μηδαμινή: αφορά  μόνο στις πολύ σπάνιες περιπτώσεις όπου το περιεχόμενο της κύστεως είναι αιμορραγικό ή υπάρχει και ογκίδιο μέσα ή γύρω της, πράγμα που συνήθως φαίνεται εύκολα στο υπερηχογράφημα (μικτές κύστεις).
·         Τα συνήθη ινοαδενώματα δεν εξαλλάσσονται σε καρκίνο. Χειρουργούνται μόνο αν μεγαλώνουν γρήγορα  και ξεπερνούν τα 2 εκ. γιατί μπορεί εξ αρχής να μην είναι ινοαδενώματα αλλά φυλλοειδείς όγκοι που έχουν τη δυνατότητα κακοήθους εξαλλαγής.
·         Τα θηλώματα πρέπει να χειρουργούνται γιατί μπορεί να εξελιχθούν σε κακοήθεις βλάβες.
·         Οι ομαλές και καλοήθεις αποτιτανώσεις δε δικαιολογούν επέμβαση.
·         Οι άτυπες συρρέουσες μικροαποτιτανώσεις ναι, γιατί μπορεί να κρύβουν κακοήθεια.
·         Όταν υπάρχουν μεταστάσεις δεν δικαιολογούνται μεγάλες επεμβάσεις στο μαστό και στη μασχάλη . 

Γι αυτό κυρίες και δεσποινίδες, για οποιοδήποτε θέμα μαστού, σας συνιστούμε να παίρνετε πάντα μια δεύτερη ή και τρίτη γνώμη, ιδιαίτερα μάλιστα όταν ακούτε τη φράση «είναι επείγον». Αναζητήστε γιατρούς που δεν χειρουργούν «εύκολα». Καλή επιτυχία.