ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ

10 Δεκεμβρίου 2009

Η αμφισβήτηση πολλές φορές που παρατηρείται σήμερα στη χώρα μας για τους ιατρούς και την Ιατρική που εφαρμόζουν, είναι ένα γεγονός. Τούτο μάλιστα παρουσιάζεται συχνά από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Όταν κλονιστεί η εμπιστοσύνη των κατοίκων μιας χώρας προς τους ιατρούς , είναι χειρότερο και από την αμφισβήτηση της αμεροληψίας των φυσικών δικαστών του.
Τι γίνεται σε άλλες χώρες όπου δεν αντιμετωπίζεται κάτι τέτοιο σε αυτή την κλίμακα;
Στις Η.Π.Α. π.χ. είναι γνωστή η συχνότητα μηνύσεων κατά των ιατρών. Οι ασθενείς πολλές φορές έχουν σαν κίνητρο το εύκολο κέρδος. Τούτο μάλιστα καλλιεργείται και από εξειδικευμένα δικηγορικά γραφεία επί του θέματος, τα οποία διαφημίζονται και παροτρύνουν τους ασθενείς να πάνε για νομικές συμβουλές.
Τι κάνει όμως εκεί η οργανωμένη πολιτεία προκειμένου να διαφυλάξει το κύρος της Ιατρικής, του Ιατρού, αλλά και των Νοσοκομείων; Δε μένει αδιάφορη. Επιβάλλει στον οργανισμό κάθε θεραπευτικού ιδρύματος, χώρου όπου οι ιατροί στο μεγαλύτερο ποσοστό ασκούν την ιατρική τους, να προβλέπεται λειτουργία Επιτροπής Ιστών (Tisseu Commettee).Έργο της επιτροπής αυτής είναι, η συστηματική και ανελλιπής παρακολούθηση και αξιολόγηση κάθε ιατρικής πράξης που γίνεται στο χώρο της.
Την επιτροπή απαρτίζουν παθολόγος, χειρουργός, ακτινοδιαγνωστής και παθολογοανατόμος. Έχει τη δυνατότητα να καλέσει άλλο εξειδικευμένο ιατρό, αν αυτό είναι αναγκαίο λόγω ειδικού θέματος.
Μόλις τυχόν εντοπίσει πράξη που δεν έγινε με την ορθώς εννοούμενη πρακτική, τότε ο γιατρός καλείται να δώσει εξηγήσεις και ανταλλάζουν απόψεις. Εάν τα μέλη της επιτροπής καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι η συγκεκριμένη ιατρική πράξη κακώς έγινε, τότε ενημερώνει το γιατρό για την απόφαση της και του γίνεται σύσταση να είναι προσεκτικός στο μέλλον. Επί υποτροπής, τότε έχει τη δυνατότητα να εισηγηθεί στη διοίκηση μέχρι και την απομάκρυνση του ιατρού από το νοσοκομείο.
Κάτι τέτοιο, είναι βαρύτατη ποινή για το γιατρό. Επειδή ο αποβληθείς ιατρός δεν είναι εύκολο να γίνει αποδεκτός προς συνεργασία από άλλο νοσοκομείο της πόλης. Προκειμένου δε να συνεχίσει να ασκεί την ιατρική, πολλές φορές υποχρεούται να καταφύγει σε μεμακρυσμένες περιοχές της πολιτείας της οποίας έχει άδεια να ασκεί την Ιατρική.
Εδώ στην Ελλάδα, τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Η ιατρική ασκείται από τους γιατρούς που είναι εγγεγραμμένοι στον Ιατρικό Σύλλογο της περιοχής. Επειδή δεν υπάρχει επαρκής αριθμός νοσοκομείων για να στεγάσουν όλους τους γιατρούς, πολλοί ασκούν την ιατρική στην πληθώρα ιδιωτικών κλινικών. Μερικές μάλιστα εξ αυτών αυθαίρετα, αυτοχαρακτηρίζονται με την ανοχή των επιστημονικών και κρατικών υπηρεσιών ως «Νοσοκομεία».
Οι Ιατρικοί Σύλλογοι έχουν τα Πειθαρχικά τους Σώματα, τα δε Νοσοκομεία και οι Ιδιωτικοί Χώροι έχουν τις Επιτροπές Ιατρικής Δεοντολογίας κλπ. Όλες αυτές οι επιτροπές συνέρχονται όταν έχουν συγκεκριμένες καταγγελίες. Πολύ σπάνια δε με δική τους πρωτοβουλία. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον εάν δημοσιεύοντο κάποτε τα πεπραγμένα αυτών των επιτροπών, ώστε να γίνουν γνωστές οι αποφάσεις των.
Το θέμα με έχει απασχολήσει αρκετά χρόνια. Μετά την επιστροφή μου από τις Η.Π.Α το 1965, άρχισα να διατυπώνω τις σκέψεις μου όπου μου εδίδετο η ευκαιρία. Αναφέρθηκα κατ' επανάληψη στον ημερήσιο τύπο, τελευταία δε αναφορά μου ήταν στην εφημερίδα τα «Νέα» στις 6 Φεβρουαρίου 2008.
Στις 14 Φεβρουαρίου του 1983 κατέθεσα στο Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας πρόταση περί σύσταση Κεντρικής Επιτροπής Ελέγχου Ιατρικών Πράξεων. Προσπάθησα με προσωπική μου επαφή δίδοντας και σχετική γραπτή πρόταση, να πληροφορήσω υπουργούς υγείας κατά το παρελθόν σχετικά με το θέμα. Μεταξύ αυτών ήταν και οι αείμνηστοι Δοξιάδης και Γεννηματάς, αλλά φαίνεται πως δεν τους έπεισα. Γραπτή πρόταση έστειλα και στη σημερινή πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας. Ελπίζω η τελευταία αυτή να έχει καλύτερη τύχη.
Με την πρόταση μου αυτή δεν πρωτοτυπώ, αντιγράφω κάτι που εφαρμόζεται στο εξωτερικό και πιστεύω η εδώ εφαρμογή του θα εξυπηρετούσε πολύ την κοινωνία μας.
Κατ' αρχήν θα ρωτούσατε πολύ δικαιολογημένα, τι χρειάζεται μια Κεντρική Επιτροπή αφού θεσμοθετημένα υπάρχουν επιτροπές δεοντολογίας σε όλα τα νοσηλευτικά ιδρύματα; Η απάντηση είναι πασιφανής. Μέχρι σήμερα αυτές οι επιτροπές ασχολούνται μόνο μετά από καταγγελία και σπάνια αυτοβούλως. Δεν παρακολουθούν τις ιατρικές πράξεις επί καθημερινής βάσεως. Και εφόσον η δυσφορία και η τάση απαξίωσης του ιατρού και γενικά της ιατρικής διογκώνονται, και μόνο σε αυτό μπορεί να αποδοθεί η ελλιπής λειτουργία όλων αυτών των σωμάτων.
Επομένως η σύσταση Κεντρικής Επιτροπής είναι σίγουρο ότι όχι μόνο δε θα καταργήσει τις υπάρχουσες, αλλά αντιθέτως θα τις κινητοποιήσει σε μια πιο αποδοτική λειτουργία.
Η προτεινόμενη Κεντρική Επιτροπή θα απαρτίζεται όπως και στο εξωτερικό από παθολόγο, χειρουργό, παθολογοανατόμο και ακτινοδιαγνωστή, οι οποίοι θα μπορούν να επιλέγουν από ειδικό κατάλογο, που θα έχουν στη διάθεση τους, ειδικούς συμβούλους για την κάλυψη των αναγκών της περίπτωσης για την οποία γίνεται συζήτηση.
Οι ιατροί της Επιτροπής και του ειδικού καταλόγου συμβούλων, δε θα επιλέγονται βάσει των τίτλων ή αξιωμάτων ενός εκάστου. Η επιλογή θα είναι προϊόν έρευνας μεταξύ των γιατρών της χώρας, με βασικό κριτήριο την ηθική και επιστημονική τους καταξίωση.
Οι υποχρεώσεις της επιτροπής θα είναι οι ακόλουθες:
Θα έχει τη δυνατότητα να παίρνει τυχαία ή κατόπιν καταγγελίας οσουσδήποτε φακέλους ασθενών για εξέταση, από οποιαδήποτε νοσηλευτική μονάδα Πανεπιστημιακή, Κρατική ή Ιδιωτική.
Εάν ο φάκελος δεν είναι ενημερωμένος ή η εκτελεσθείσα ιατρική πράξη δεν είναι επαρκώς δικαιολογημένη ή κακώς έγινε, θα καλεί τον ή τους υπεύθυνους για ενημέρωση. Θα αξιολογεί τις προθέσεις, θα ακούγονται οι απόψεις εκατέρωθεν και αν το συμπέρασμα είναι ότι ο γιατρός έσφαλε, θα δίνει συμβουλές για να μην επαναληφθεί. Επί υποτροπής, η Επιτροπή θα μπορεί να υποβάλλει το πόρισμά της σε ανώτατο σώμα, προτείνοντας προβλεπόμενες κυρώσεις.
Εάν η επιλογή των ατόμων που θα απαρτίσουν την Επιτροπή είναι αξιοκρατική, τότε τα αποτελέσματα από τη λειτουργία της θα είναι εποικοδομητικά κατά ποικίλους τρόπους.
1. Οι ιατροί γνωρίζοντας ότι ανά πάσα στιγμή είναι δυνατό να ζητηθεί φάκελος ασθενών τους για έλεγχο, θα φροντίσουν να είναι αυτός ενημερωμένος, με πλήρες ιστορικό, κλινική εξέταση, διάγνωση, με αναφορές στα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων και τη θεραπευτική αγωγή.
2. Οι θεραπευτικές πράξεις θα πρέπει να στηρίζονται σε ένα σκεπτικό, όπου θα φαίνεται ότι ο ιατρός είναι πλήρως κατατοπισμένος ως προς τις εξελίξεις στον τομέα του. Εάν το περιστατικό συζητηθεί σε ειδικό συμβούλιο ή αν υπάρχει γνωμοδότηση ειδικού συμβούλου, τότε θα πρέπει τούτο να αναφέρεται μαζί με τις προταθείσες συστάσεις.
3. Η τυχόν άσκοπες και πιθανώς επιβλαβείς πράξεις οι οποίες κατά καιρούς καταγγέλλονται, θα ελαχιστοποιηθούν.
4. Το ενημερωμένο αρχείο των Ιδρυμάτων θα είναι σημαντική πηγή υλικού για αξιολογήσεις και ιατρικές μελέτες.
5. Οι ασθενείς θα νιώσουν ασφαλείς, αφού θα αντιληφθούν ότι κάποιος κρατικός οργανισμός τους προστατεύει και στον οποίο θα μπορούν να απευθύνονται.
6. Οι ιατροί θα είναι άκρως προσεκτικοί για να μην παρεξηγηθούν οι πράξεις τους και βρεθούν απολογούμενοι.
7. Τέλος αλλά πολύ σημαντικό τόσο η Ιατρική, όσο και ο Ιατρός θα αποκτήσουν και πάλι την αξιοπρέπειά τους.
Είμαι σίγουρος ότι οι σωστοί λειτουργοί της Ιατρικής θα πληροφορηθούν ευχαρίστως τη σύσταση Κεντρικής Επιτροπής Ελέγχου Ιατρικών Πράξεων. Όλοι θέλουν να δουν την Ιατρική να ασκείται με αξιοπρέπεια και απόλυτο σεβασμό στον άνθρωπο, όπως τούτο ονειρεύτηκαν όταν πήραν τη μεγάλη απόφαση να ασκήσουν το λειτούργημα αυτό.